(VIDEO) Hoe komt het toch dat de meeste oplossingen niet werken?!
We proberen vaak snel een probleem op te lossen. En toch behalen we met deze oplossingen vaak niet ons doel. Hoe komt dat toch?!
Transcript
Kevin
Hoe komt het toch dat de meeste oplossingen die we bedenken, uiteindelijk toch niet werken?
Bart Provost, hoe komt dat?
Bart
Ja.
In heel veel gevallen omdat we, in de eerste plaats, een verkeerde analyse hebben gemaakt van het echte probleem.
Er zijn nog een aantal andere redenen ook, maar heel vaak gaan we al, als we naar de context kijken, naar de situatie kijken, zeggen van: dat is het probleem.
Ik zag over tijd, een heel leuk boekje, met op de cover de titel: je hoeft niet aan een boom te hangen, om een eikel te zijn. Fantastisch mooi uitgedrukt.
Stel je voor: dat is dan jouw baas. Als je aan mensen vraagt: ja maar, wat is jouw probleem? Dat is mijn probleem: mijn baas is een eikel. Dus ja, dat is het probleem. Terwijl uiteindelijk is dat maar een stuk van de context. Dus het gaat ‘m al om de juiste probleemdefinitie. En je kan natuurlijk, op geen enkele mogelijke manier, een probleem willen beginnen oplossen, als je zelf het probleem nog niet goed gedefinieerd hebt. Dus in die zin is het kwestie van te gaan kijken: ja, maar wat is de context en wat is mijn probleem met die context?
Je zou dus, kortweg door de bocht, kunnen zeggen: wat is het probleem van het probleem? Of het probleem van het probleem van het probleem van het probleem?
Kevin
Ja, wat maakt dat dat dan een probleem is?
Bart
Klopt. En dan kan je natuurlijk pas verder gaan kijken, van: oké, daar sta ik dan en waar wil ik dan uiteindelijk naartoe? Want als ik nu weet wat mijn echte probleem is, waar wil ik dan naartoe?
Mensen zouden kunnen zeggen: mijn probleem is dat ik altijd presentaties moet geven. En ik moet die altijd geven, ik krijg die van mijn baas, die dan plots ergens naartoe moet en ik krijg die op mijn bureau gedumpt. Ik ken het amper en dat is het probleem. Nee, dat is de context. Dus wat is jouw probleem? Je wil misschien tegen je baas zeggen of je durft niet tegen je baas te zeggen, dat je het eigenlijk niet meer wil doen op die manier. Dat je een deftige voorbereiding wil. Maar je voelt jezelf er niet krachtig en sterk genoeg voor.
Ja, dan moet je natuurlijk gaan kijken: oké, wat wil je dan wel? Ah, ik wil in mijn volle kracht gaan staan om…
En dan pas, als je op die manier begint te redeneren, kan je überhaupt gaan denken aan bepaalde oplossingen.
Ik geef een voorbeeld, ja, iets wat regelmatig op een training wordt meegegeven. Training assertiviteit, bijvoorbeeld.
Ja, mijn collega heeft een heel hinderlijke lijfgeur.
En dan zie je dat mensen, als oplossingen komen aanreiken: we steken wat deodorant in haar handtas. Of we zetten een Arbre Magique’je.
Kevin
Met de bus Febreze door de lucht.
Bart
Wat dan ook. Dat soort dingen.
Nee, dat is natuurlijk geen oplossing, want je weet nog niet eens wat het echte probleem is.
Laat staan dat je weet waar je naartoe wil. Laat staan dat je weet wat jou tegenhoudt, om daar te geraken.
En dus, heel vaak, worden oplossingen snel, snel, snel gegeven.
Kevin
Maar kan je die analyse van dit voorbeeld eens doen? Hoe ga je er dan, concreet, wel mee om?
Bart
Wel het hangt ervan af, want oké, dat is de context. Maar wat is jouw probleem? Ja, misschien is het wel omdat ik, eigenlijk, tegen de collega niets durf zeggen. En ik wil die dus, eigenlijk, een hint geven, want ja, iedereen kan die deo gekocht hebben. Maar ik wil de confrontatie niet aangaan. Want eigenlijk is dat wel een leuke collega en ik wil dus niet heel de sfeer verpesten, want dat is natuurlijk wel één van de meest intieme boodschappen, die je aan iemand kan geven.
En dan zou je kunnen zeggen, oké, de context is: ik heb een collega met een onprettige lijfgeur, ik durf het hem niet zeggen. Dat is, eigenlijk, mijn echte probleem.
Waar wil ik naartoe? Ik wil, eigenlijk, in mijn kracht staan en toch, op een relationeel verbindende manier, tegen mijn collega zeggen dat ik het niet meer prettig vind en er een gesprek over aangaan, over: wat kan?
Dan zou je kunnen zeggen van: wat houdt je tegen?
Ja, wat houdt mij tegen, dat is die ultieme vrees, de overtuiging dat, als ik zo’n soort gesprek aanga, de werkrelatie voorgoed, tot de dag van mijn pensioen of, als de andere wat ouder is, tot de dag van zijn of haar pensioen, gaat die voorgoed verstoord zijn.
Nee, dan moet je zeggen: er zijn nog andere moeilijke boodschappen. Bijvoorbeeld veel meer werk gerelateerd, veel minder emotioneel, minder intens en minder intiem. Dat kan ik wel doen.
Of ik heb nog andere dingen gehad, andere moeilijke gesprekken gehad en tot een goed einde gebracht. Misschien moet ik die in deze context binnenbrengen.
Dat is dan een veel betere oplossing, dan zomaar Febreze’kes in iemand zijn tas te gaan steken.
Kevin
Ja, want uiteindelijk kan het zomaar zijn, dat je die persoon er echt wel een dienst mee bewijst. Dat die er zich helemaal niet bewust van was.
Bart
Ja, absoluut. Kan perfect.
En dan wordt het natuurlijk een heel moeilijke, hé. Als je dan met al die oplossingen komt, die er, uiteindelijk, niet toe leiden, dat je tot een oplossing van het echte probleem komt.
Het zit een beetje in onze aard van mensen. Mensen willen meteen in de actie gaan, mensen willen meteen dingen gaan doen. En dan zie je dat de meest gekke dingen worden besloten: ah, de omzet van het bedrijf gaat achteruit, we moeten nog eens een marketingactie doen, we gaan een paar e-mailings doen en, ja, een e-zine erbij, waarbij we over het laatste nieuwe product vertellen, met een goede kortingscode.
Maar ja, wat is het echte probleem? Wat maakt dat de omzet achteruit gaat?
Dus, in die zin, die e-zine met een kortingscode, ja, gaat die het probleem wel echt oplossen?
Kevin
Het is misschien een lapmiddel, maar uiteindelijk…
Bart
Ja, klopt.
En dat zien we heel vaak gebeuren. Dat mensen in die actiemodus schieten: oh, we moeten van alles doen! Een beetje wild om zich heen slaan. In plaats van eerst heel basic: wat is de context? Wat is mijn probleem met die context? Waar wil ik naartoe? Waar loop ik tegenaan en wat heb ik dus ook nodig?
En als je die analyse gaat doen, en dat hoeft echt niet heel lang te duren, als je die analyse gaat doen, ja, dan kom je er wel.
Heel stom voorbeeld: je zit in Antwerpen, je moet naar Brussel, maar je band is plat. Je kan zeggen: oké, dat is de context en dus, ik moet naar Brussel, zo snel als mogelijk.
Ja, je kan natuurlijk beginnen met die band te vervangen. Dat lijkt het meest evidente. Maar als je zegt van: neen, ik moet daar op interview, ik heb een job interview en ik wil daar wel met propere kleren toekomen en met propere handen. En dan nog snel ook, want een band vervangen doe je niet op twee minuten. Dan moet je, eigenlijk, naar een heel andere oplossing. Dus dan moet je, eigenlijk, eerst gaan kijken van: wat is het probleem? Wat wil ik, uiteindelijk, bereiken en dus, wat heb ik nodig?
En dan kan je pas gaan kijken naar een oplossing, die echt geschikt is voor jou, binnen die specifieke context.
Kevin
Ja, dus opnieuw even afstand nemen en eerst goed kijken.
Bart
Ja, het is een constante bij heel veel problemen. Dat is altijd opnieuw. Oeps, ik word er mij van bewust. In dat bewustzijn, neem ik die afstand van: wat is er hier nu echt aan het gebeuren? En dan pas kan ik, op een bewuste manier, actie gaan ondernemen.
Kevin
Oké Bart, dank je wel.
Bart
Graag gedaan.
Kevin
En u, thuis, bedankt voor het kijken.
